Werken in het buitenland

Het vooruitzicht op werken in het buitenland, zowel voor korte als voor langere tijd, trekt steeds meer mensen aan. Redenen om de stap te zetten zijn zeer uiteenlopend. Vanouds was emigratie een mogelijkheid, of liever gezegd hoop, om elders een betere toekomst op te kunnen bouwen. Tegenwoordig is vertrek naar het buitenland met het doel er enkele jaren te werken en daarna weer terug te keren, gebruikelijker. Sommigen willen iets opbouwen, zoals een zaak voor henzelf of een beter leven voor anderen. Anderen grijpen gewoon een kans aan waar die zich toevallig voordoet. Dat kan uit avontuurlijkheid zijn, of voor het opdoen van ervaring. Vaak wordt men door een werkgever voor bepaalde tijd uitgezonden met een carrièresprong in het vooruitzicht. Bij veel bedrijven is het een ongeschreven regel dat leidinggevenden een deel van hun ervaring in het buitenland opdoen of opgedaan hebben.

Wat ook de redenen mogen zijn, om de sprong uiteindelijk te wagen is een forse dosis moed en minstens evenveel voorbereiding nodig. Al met al is het een ingrijpend besluit om huis en haard, familie, vrienden en de vertrouwde cultuur vaarwel te zeggen. Vaak komt, na een aanvankelijke periode van enthousiasme, een periode van cultuurschok: alles is anders dan men van huis uit is gewend. Na verloop van tijd kan het gebrek aan de nabijheid van familieleden of oude vrienden je parten gaan spelen. Ervaringen kunnen niet altijd gemakkelijk worden gedeeld en mensen in je omgeving kunnen zich maar tot bepaalde hoogte inleven in het verschil tussen je nieuwe en je oude wereld. Zelfs eenvoudige vaderlandse producten die je thuis vanzelfsprekend vond, kunnen behoorlijk worden gemist. Betalingssystemen zijn anders, bureaucratie viert hoogtij of je wordt juist totaal aan je lot overgelaten. En dan moet er gewerkt worden in en met die vreemde cultuur. Hoe je het ook bekijkt, jij kijkt ernaar vanuit jouw perspectief maar

‘zij’ bekijken het vanuit het hunne, met alle wederzijdse misverstanden van dien.

Dit boek geeft informatie over de vele aspecten waar je rekening mee moet houden voordat je de stap zet. Het houdt ook rekening met een eventuele terugkeer, zelfs als dit niet in de planning ligt. Bij terugkomst blijkt vaak dat zowel jij jezelf als je omgeving zich ieder op hun manier verder hebben ontwikkeld. Verder gegroeid, maar wellicht ook verder uit elkaar gegroeid.

Deze tweede uitgave van het boek, waarvan de eerste editie in 2008 het daglicht zag, is geheel bijgewerkt en herzien in de zomer van 2011. De auteur dankt in het bijzonder Marjolein Stam voor haar inzichten, verduidelijkingen en verbeteringen.

Als je in een ander land binnen ‘Europa’ gaat werken ben je vaak aan andere regels gebonden dan in een land buiten Europa. Je bent als Nederlander of Belg gehouden aan de regels voor vrij verkeer van personen binnen de Europese Economische Ruimte (EER). Soms bestaan er kleine verschillen tussen landen die lid zijn van de Europese Unie en andere EER-landen. Waar je te maken krijgt met specifieke regels van Europa is dat in dit boek aangegeven met een Europese vlag in de kantlijn.

1. Introductie
2. Benodigde documentatie
   1. Paspoort of identiteitskaart
   2. Visum, werk- en verblijfsvergunning
   3. Werk- en verblijfsvergunning binnen de EER
   4. Diploma- en beroepserkenning
   5. Overige documenten
   6. Verlies van documenten
   7. Grensarbeid
   8. Dubbele nationaliteit
3. Voorbereiding voor het vertrek
   1. Basisadministratie en DigID
   2. Belastingen
   3. Sociale Verzekeringen
   4. Medisch
   5. Rijbewijs
   6. Basiskennis van locale taal en cultuur
4. Bij aankomst
   1. Administratief
   2. Huisvesting
   3. Verhuizing
   4. Auto
5. Cultuurschok
   1. Stadia van cultuurschok
   2. Extra gevoelig voor cultuurschok
   3. Omgang met cultuurschok
6. Werk zoeken in het buitenland
   1. Werk zoeken
   2. Buitenlandse werkgevers
   3. Solliciteren in het buitenland
7. Financieel
   1. Bank- en betalingsverkeer
   2. Verzekeringen
   3. Pensioenen en levensverzekeringen
8. Gezin
   1. Partners en echtgenoten
   2. Kinderen
   3. Overlijden in het buitenland
   4. Testament
   5. Huisdieren
9. Nederlanderschap
   1. Verlies van Nederlanderschap
   2. Herkrijgen Nederlandse nationaliteit
   3. Verkiezingen in het buitenland
10. Terugkeer
    1. Administratief
    2. Illegale souveniers
    3. Onvrijwillige terugkeer
11. Checklist