Pesten op het werk. Waarom en wat zijn de gevolgen?

Definieer “pesten” door te weten waar het vandaag komt, waarom het gebeurt en door te begrijpen wat het effect is op de persoon en de kwaliteit van zijn/haar werk.

‘Je kunt iemand maar één keer vermoorden, maar als je hem vernedert vermoordt je hem vele malen.’ Deze quote komt van de Talmoed, het basisboek van het Joodse recht. De aard van deze uitspraak is Joods, maar deze zin kun je natuurlijk ook toepassen op iedereen, vooral in de werkomgeving. Veel mensen worden gepest op het werk en dit heeft verschillende redenen, maar komt voor bij individuen die lager, hoger of op gelijke hoogte staan. Helaas blijven deze incidenten voorkomen en het percentage blijft jaarlijks stijgen. Maar wat is nou echt pesten? Hoe kun je weten wat je kunt definiëren als pesten op het werk? Hoe kunnen we een verschil aanwijzen tussen pesten en ‘hard’ of strikt handelen?

Wat is pesten op de werkvloer?

Pesten is het ‘misbruik maken van macht of status door constant kritiek te leveren; door openlijk iemand te vernederen en de professionele kwaliteiten van een individu te ondermijnen totdat deze persoon zo angstig wordt dat ze het geloof in zichzelf verliezen’, zoals omgeschreven in het boek “Bullying at work: How to confront and overcome it” (Pesten op het werk: Hoe je het aanpakt en overwint) van Andrea Adam. Pestaanvallen kunnen erg irrationeel, onverwacht en oneerlijk zijn, daarom beschouwen we ze als een serieuze stressfactor op het werk. Echter, ondanks de negatieve effecten, worden sommige voorbeelden van pesten beschouwd als onderdeel van een ‘effectief’ managementsysteem dat de wenselijke uitkomsten en resultaten oplevert.

Feiten over Pesten

Op basis van het boek, ‘Back Off! Confront workplace bullying & harassment now!’ van Carole Spiers, kunnen we een aantal feiten opstellen over pesten:

• Je hoeft niet gewelddadig te zijn om een bullebak te zijn.
• Niet al het pesten is direct of verbaal, het kan ook via sociale netwerksites (cyberpesten).
• Iedereen op het werk kan pesten, ongeacht de functie – van managers tot werknemers met dezelfde functie.

Soms wordt pestgedrag verward met de volgende punten:

• Persoonlijkheidstoornis
• Arrogantie
• Autocratisch management
• Slechte managementstijl
• Ongewenste intimiteiten
• Ruwheid
• Intimidatie
• Onredelijk gedrag
• Slachtofferrol

Over het algemeen zijn pestkoppen erg op zichzelf gericht.

De manier waarop ze zichzelf zien, is vaak anders dan de slachtoffers, hen zien. Vaak spreken ze in een dwingende ‘Doe gewoon wat ik zeg’-bevelen.

Waarom pesten sommige mensen?

Sommige mensen kunnen heel goed omgaan met pestgedrag, maar die voorbeelden zijn wel schaars. Velen kiezen ervoor om het slachtoffer te zijn en leggen zich neer bij de pestkop om de volgende redenen: Ze

• voelen zich geïntimideerd;
• weten niet welke maatregelen ze kunnen gebruiken;
• hebben geen vertrouwen dat ze er iets aan kunnen doen;
• hebben een slecht zelfbeeld;
• zijn kwetsbaar;
• zijn bezorgd over de mogelijkheid om hun baan te verliezen; en
• zijn bang voor de consequenties als ze klagen.

 
[bookboon-book id=”814c2815-05ff-4519-964a-a55300a7ef32″ title=”Dit artikel is gebasseerd op het volgende eBook:” language=”nl”]
 

Mogelijke werkplekken waar pesten voorkomt

Pesten komt tegenwoordig voor op veel werkplekken. Volgens de handelsunie AMICUS in hun publicatie ‘Bullying at work: How to tackle It’ (Pesten op werk: Hoe bestrijdt je het) zijn er een aantal organisatorische factoren die bijdragen aan de aanwezigheid van pestgedrag:

• Een extreem competitief werkmilieu
• Angst voor ontslagen
• Angst voor je eigen positie
• Een cultuur waarin je jezelf promoot door collega’s te kleineren
• Afgunst onder collega’s
• Een autoritaire managementstijl
• Frequente organisatorische verandering en onzekerheid
• Weinig of geen medewerking met zaken die van invloed zijn op de werkplek
• Gebrek aan training
• Dekwalificatie
• Geen respect voor anderen en/of waardering voor hun standpunten
• Slechte werkrelaties
• Geen duidelijke vastgestelde en geaccepteerde gedragscodes
• Buitensporige werkdruk en hoge eisen
• Onmogelijke doelen of deadlines
• Geen procedures of beleidsmaatregelen om problemen op te lossen

Gevolgen van pesten op het individu

Vaak voelen slachtoffers van pesten zich machteloos. Ze denken dat wanneer ze zich uitspreken, dat hun houding verslechterd. Sommigen kiezen ervoor om hun baan op te zeggen om het pesten te stoppen. De mensen die ervoor kiezen om te blijven, zullen de negatieve effecten ervaren, niet alleen emotioneel, maar ook psychologisch en fysiek.

Fysieke, Psychologische en Emotionele Effecten van Pestgedrag op het individu.

Gevolgen van pesten op het werk

Pesten is niet onschuldig, vooral niet voor het slachtoffer. Hij/zij voelt zich waarschijnlijk niet vrij om het te bespreken met zijn/haar collega’s. Vaak leidt dit tot de volgende negatieve gevolgen:

• slechte moraal en motivatie
• gespannen en ongeruste medewerkers
• werknemers voelen zich gedemoraliseerd en niet gewaardeerd
• verminderde creativiteit
• ineffectief management
• verhoogde kosten
• afnemende productiviteit en winst
• verhoogd ziektepercentage en hoog personeelsverloop
• verminderde opbrengsten van cursussen

Als pesten alleen voorkomt op het werk, dan is de werkomgeving niet gezond. Pesten lijkt wellicht onschuldig maar kan het leven van de gepeste verzieken en vormt ook een bedreiging voor je bedrijf. Als het blijft gebeuren, zal je de consequenties voelen. Het heeft invloed op de betrokken personen, hun houding ten opzichte van hun werk en het beïnvloedt de prestaties op het werk van je werknemers en dus de prestaties van je bedrijf.

Lees meer over pesten via Carole Spiers haar boek, ‘Back Off! Confront workplace bullying & harassment now!’.

 
[bookboon-recommendations id=”814c2815-05ff-4519-964a-a55300a7ef32″ title=”Wellicht vind je deze boeken ook interessant:]